NUHU (A .S )
Mtume aliyemfuatia Nabii Idrisa(a.s)katika Mitume waliotajwa katika Qur-an ni Nabii Nuhu(a.s). Nuhu(a.s) ni miongoni mwa Mitume wa mwanzo mwanzo kabisa. Kutokana na mabaki ya kihistoria tunajifunza kuwa Nabii Nuhu na kaumu yake waliishi katika nchi ya Iraq.
Mazingira ya Jamii Aliyoikuta Nabii Nuhu (a.s)
Nabii Nuhu(a.s) aliwakuta watu wa jamii yake wakimshirikisha A l l a h ( s . w ) k w a n a m n a m b a l i m b a l i n a w a l i k u w a
wakiabudia masanamu waliyoyachonga na kuyapa majina ya Wadda ,Suwa ’a ,Yaghuutha ,Ya ’uuka na Nasraa . Kama tulivyofahamishwa katika Qur-an kuwa viongozi wa jamii ya kishirikina ambao walikuwa ndio wapinzani wakubwa wa ujumbe wa Nabii Nuhu waliwanasihi wafuasi wao:
“Msiache miungu yenu, wala msiwache Wadda wala Suwa’a wala Yaghuutha na Ya’uka na Nasraa.” (71:23).
Mtume(s.a.w) anatufahamisha katika Hadith kuwa Wadda na
wale waliotajwa pamoja naye walikuwa ni watu wacha-Mungu
katika jamii yao. Walipofariki,watu wakaanza kuyazungukia
55
makaburi yao na shetani akakichochea kizazi kilichofuata kuunda sanamu za watu hao. Kwa kufanya hivyo walidhani wangeliweza kuwaiga vitendo vyao vyema kwa kuwa na taswira za watu hao daima katika akili zao. Kizazi cha tatu kilishawishika kirahisi sana kuwa watu hao walikuwa ni miungu wanaostahiki kuabudiwa badala au pamoja na Allah(s.w). Masanamu yote yanayoabudiwa yana historia ya namna hii.
Wito wa Nabii Nuhu(a.s) kwa Watu Wake
Nabii Nuhu (a .s ) kama walivyofanya Mitume wote ,
aliwafundisha watu wake Tawhiid kuwa wamuamini Allah (s.w) kwa
kuzingatia ishara mbali mbali zilizowazunguka, na kwamba
wamuabudu yeye peke yake na wasimshirikishe na chochote.
Aliwaonya juu ya adhabu kali itakayowafika iwapo hawatakoma
kumshirikisha Allah(s.w) na miungu wengine.Juu ya wito wa
Nuhu(a.s) kwa watu wake Qur-an inatufahamisha:
“Tulimpeleka Nuhu kwa watu wake, naye akasema: “Enyi watu wangu! Muabuduni Mwenyezi Mungu. Nyinyi hamna Mungu ila yeye. Hakika mimi ninakukhofieni adhabu ya siku (hiyo) iliyo kuu.” (7:59).
Mbinu za Da’wah Alizotumia Nuhu(a.s)
Katika kufikisha ujumbe huu kwa watu wake Nuhu(a.s), alijitahidi kutumia mbinu mbali mbali ili wapate kumuelewa vizuri na kufuata ipasavyo ujumbe aliowaletea. Miongoni mwa mbinu alizozitumia ni hizi zifuatazo:
Kwanza alitoa hoja kwa watu wake za kuonesha haja na umuhimu wa kumuamini Allah(s.w) na kumuabudu ipasavyo. Aliwatanabahisha:
56
Mumekuwaje hamuweki hishima ya Mwenyezi Mungu. Na hali yeye amekuumbeni namna baada ya namna? Je hamuoni jinsi Mwenyezi Mungu alivyoziumba mbingu saba tabakatabaka(moja juu ya moja). Na Akakaufanya mwezi ndani yake uwe nuru na Akalifanya jua kuwa taa? Na Mwenyezi Mungu amekuotesheni katika ardhi, mimea. Kisha atakurudisheni humo na atakutoeni tena.Na Mwenyezi Mungu amekufanyieni ardhi kuwa busati (kitu kizuri mlichotandikiwa). Ili mtembee humo katika njia zilizo pana. (71:13-20)
Pili aliwabashiria malipo au jaza watakayopata endapo watamwamini na kumtii Allah(s.w) ipasavyo. Kama tunavyojifunza katika aya zifuatazo:
Akasema (Nuhu) Enyi watu wangu! Kwa hakika mimi ni mwonyaji niliyedhahiri kwenu. Ya kuwa mwabuduni Allah na mcheni na mnitii.(71:2-3)
Atakusameheni madhambi yenu na atakuakhirisheni (bila ya balaa) mpaka muda uliowekwa... ..(71:4)
57
Atakuleteeni mawingu yanyeshayo mvua nyingi. Na atakupeni mali na
watoto, na atakupeni mabustani na atakufanyieni mito.” (71:11-12)
Tatu aliwakhofisha watu wake na adhabu ya Allah(s.w) ya hapa duniani na huko akhera, endapo watakataa kumuamini Allah (s.w) na kumuabudu ipasavyo:
Na sisi tulimpeleka (tulimtuma) Nuhu kwa watu wake,
(akawaambia): “Mimi kwenu ni Muonyaji anayebainisha (kila
kitu). Ya kwamba msimuabudu yoyote isipokuwa Mwenyezi
Mungu tu; hakika mimi ninakukhofieni adhabu ya siku (kubwa hiyo) inayoumiza.” (11:25-26)
“Hakika sisi tulimtuma Nuhu kwa watu wake, ya kwamba
waonye watu wako kabla ya kuwajia adhabu iumizayo.” (71:1)
Nne aliwalingania usiku na mchana:
“Akasema (Nuhu): Ee Mola wangu: Kwa hakika nimewalingalia watu wangu usiku na mchana, lakini wito wangu haukuwazidishia ila kukimbia” (71:5-6)
58
Tano, aliwalingania kwa njia ya muhadhara kwa sauti:
Tena niliwaita kwa jahari. (71:8)
Sita, aliwalingania kwa siri kwa kumuendea mmoja mmoja:
“Kisha nikawatangazia kwa kelele, tena nikasema nao kwa siri’. (71:9)
Saba,aliwaweka watu wake wazi kuwa hakuwa anawalingania kwenye Dini ya Allah(s.w) kwa kutaraji malipo yoyote kutoka kwao bali alifanya hivyo kwa manufaa yao wenyewe.
“Na sikutakini juu yake ujira, ujira wangu hauko ila kwa Mola wa walimwengu wote.” (26:109)
Nane,alisubiri na kudumu kuwalingania kwa mbinu
zilizoainishwa kwa muda wa miaka elfu kasoro hamsini (950).
“Na bila shaka tulimtuma Nuhu kwa watu wake na akakaa nao
miyaka elfu kasoro hamsini, (wasikubali kumfuata), basi tufani
liliwafika, (wakaghariki), na hali walikuwa madhalimu (29:14)
Waliomuamini Nabii Nuhu(a.s)
Waliomuamini Nuhu(a.s) walikuwa watu wachache tena wale waliokuwa wanyonge na dhaifu katika jamii. Uchache na udhaifu wa waumini ilitumiwa na makafiri wa wakati wake kama hoja ya kumkataa Nuhu kuwa si Mtume wa Allah(sw).
59
“Wakasema: Je, tukuamini wewe hali ya kuwa wanyonge ndio wanaokufuata? (26:111)
Uchache wa waumini waliokuwa pamoja na Nabii Nuhu(a.s) unadhihiri vizuri pale walipo weza kuenea kwenye safina ndogo iliyosheheni mizigo yao na jozi za wanyama mbali mbali kama tunavyojifunza katika aya ifuatayo:
“Hata ilipokuja amri yetu na ardhi ikaanza kufoka maji tulimwambia (Nuhu) Pakia humo (jahazini) jozi moja katika kila (nyama, jike na dume) na wapakie watu wako wa nyumbani kwako isipokuwa wale ambao imewapitia hukumu (ya Mwenyezi Mungu). Na (wachukue wote) walioamini.” Na hawakuamini pamoja naye ila wachache tu.” (11:40)
Wapinzani wa Ujumbe wa Nabii Nuhu(a.s) na Vitimbi Vyao
Waliokuwa mstari wa mbele katika kupinga ujumbe wa Nabii Nuhu(a.s), ni viongozi wakuu wa jamii yake.
Wakuu wa watu wake wakasema: Sisi tunakuona umo katika
upotofu (upotevu) ulio dhahiri (kwa kutukataza haya
tuliyowakuta nayo wazee wetu)” (7:60)
Katika kukataa ujumbe wa Nabii Nuhu(a.s), viongozi wa makafiri walitoa hoja dhaifu zifuatazo:
60
“Na hapa wakasema wakubwa wa wale waliokufuru katika kaumu yake. Hatukuoni ila ni mtu tu sawa nasi; wala hatukuoni ila wamekufuata wale wanaoonekana dhahiri kuwa ni dhaifu (wanyonge) watu, (wamekufuata) kwa fikira ya mawazo tu (bila kupeleleza vizuri) wala hatukuoneni kuwa mnayo ziada juu yetu; bali tunakuoneni kuwa ni waongo. (11:27)
Wakasema wale wakuu waliokufuru katika watu wake:
“Hakuwa huyu (Nuhu) ila ni mtu kama nyinyi. Anataka kujipatia
ubora juu yenu. Na kama Mwenyezi Mungu angependa
(kukufundisheni), kwa yakini angateremsha Malaika.
Hatukusikia haya kwa wazee wetu wa mwanzo.” (23:24)
Hakuwa huyu ila ni mtu mwenye wazimu. Basi mngojeeni hata muda (wake atakufa).” (23:25)
Kwa mujibu wa aya hizi makafiri walikataa Utume wa Nabii Nuhu(a.s) kwa Sababu:
Alikuwa mtu kama wao. Walitarajia kutumiwa Malaika.
Waliomuamini walikuwa watu dhaifu kiuchumi na hadhi.
Kwa upande mmoja, hawakuona faida yoyote iliyopatikana
61
kwa waumini kutokana na kuamini kwao na kwa upande mwingine, hawakuona hasara yoyote waliyoipata kutokana na huko kukufuru kwao.
Walimuita Nabii Nuhu mwenda wazimu:
Kabla yao watu wa Nuhu walikadhibisha nao. Walimkadhibisha mja wetu na wakasema ni mwendawazimu, na akawa anatolewa maneno makali”. (54:9)
Na walimtishia kumuua:
“Wakasema: Kama hutaacha, Ewe Nuhu (nasaha zako hizi), bila shaka utakuwa miongoni mwa wanaorujumiwa (wanaopigwa kwa mawe mpaka wafe)”. (26:116)
Msimamo wa Nabii Nuhu(a.s) Dhidi ya Makafiri
Pamoja na upinzani mkali alioupata kutoka kwa viongozi wa
makafiri, Nabii Nuhu(a.s) aliendelea kwa hima kulingania Dini ya
Allah(s.w) na kuuweka wazi msimamo wake kama ifuatavyo:
“Wasomee habari za Nuhu alipowaambia watu wake: Enyi watu
wangu! Ikiwa kukaa kwangu na nyinyi na kukumbusha kwangu
Aya za Mwenyezi Mungu kunakuchukizeni, basi mimi nategemea
kwa Mwenyezi Mungu. Nanyi kusanyeni mambo yenu na hao
washirika wenu. (Kusanyikeni mje kunidhuru, mimi sijali). Tena
62
shauri lenu hilo lisifichikane kwenu (fanyeniu kwa dhahiri; mimi sijali tu). Kisha mpitishe kwangu (hilo mnalotaka kupitisha). Wala msinipe nafasi (hata kidogo. Mimi sijali, namtegemea Mwenyezi Mungu tu).” (10:71)
Nabii Nuhu(a.s) aliendelea kuwausia watu wake na kudhihirisha msimamo wake.
“Na enyi watu wangu! Mimi sikuombeni mali juu ya (jambo)
hili; sina ujira wangu ila kwa Mwenyezi Mungu; na mimi
sitawafukuza walioamini (kama mnavyotaka kwangu niwafukuze
hao madhaifu ndipo msilimu nyinyi watukufu. Sitafanya hivyo);
maana wao watakutana na Mola wao (awalipe kwa mema yao na
mabaya yao). Lakini mimi nakuoneni nyinyi ni watu mnaofanya
ujinga. (Mnakataa kuifuata haki kwa kuwa imefuatwa na
madhaifu)! (11:29).
Kwa ufupi tunajifunza kuwa:
• Nabii Nuhu(a.s) hakumchelea yeyote au chochote katika
kulingania Dini ya Allah(s.w), bali alimtegemea Allah(s.w).
• Alilingania Dini ya Allah kwa kutarajia malipo kutoka kwake tu.
• Aliwapokea na kuwakumbatia wote waliomuamini bila ya ubaguzi wa aina yoyote.
Ushindi wa Nabii Nuhu(a.s) na Wale Walioamini Pamoja Naye.
Nabii Nuhu(a.s)alilingania Uislamu katika mazingira magumu ya
upinzani mkubwa bila ya kukata tamaa kwa muda wa miaka 950.
Alipoona kuwa viongozi wa makafiri wanazidi kuweka mikakati ya
63
kuzuia watu kusilimu kila uchao na kuwashinikiza kurudi kwenye ukafiri hata wale walioamini kwa kuwafanyia vitimbi mbalimbali, Nabii Nuhu(a.s) alilazimika kuomba msaada wa Allah(s.w) dhidi ya makafiri kama tunavyojifunza katika aya zifuatazo:
“Na (wakumbushe) Nuhu alipotulingania zamani (kutuomba) nasi tukamuitikia, na tukamuokoa yeye na watu wake katika shida (msiba) kubwa hiyo.(21:76)
Na tukamnusuru juu ya watu waliozikadhibisha aya zetu. Hakika wao walikuwa watu wabaya. Basi tukawatotesha (gharikisha) wote.” (21:77)
Kabla yao kama tulivyoona watu wa Nuhu walikadhibisha nao.
Walimkadhibisha mja Wetu na wakasema ni mwendawazimu; na
akawa anatolewa maneno makali. Ndipo akamuomba Mola
wake (akasema): “Kwa hakika mimi nimeshindwa, basi
ninusuru.(54:9-10)
Mara tukaifungua milango ya mbingu kwa maji yanayomiminika (kwa nguvu kabisa). Na tukazibubujisha maji chemchem zilizo katika ardhi; na maji (ya juu na chini) yakakutana kwa jambo lililokadiriwa (na Mungu).(54:11-12)
64
Na Tukamchukua (Nabii Nuhu) katika ile(jahazi) iliyotenge
nezwa kwa mbao na misumari. Ikawa inakwenda mbele ya macho, (hifadhi) Yetu. Hii ni tunzo (tuzo) kwa yule aliyekuwa amekataliwa (amekanushwa). (54:13-14)
Kutokana na aya hizi tunajifunza kuwa Nabii Nuhu(a.s) pamoja
na waumini wachache aliokuwa nao walipata ushindi mkubwa juu
ya makafiri waliokuwa wengi na uwezo mkubwa kwa msaada wa
Allah(s.w). Allah(s.w) alitumia jeshi la “maji” kuwaangamiza
makafiri na akawanusuru waumini kwa jahazi. Hii inatukumbusha kuwa:
“Na majeshi ya mbingu na ardhi ni ya Mwenyezi Mungu; na
Mwenyezi Mungu ni mwenye nguvu, mwenye hikima.” (48:7)
Kuangamia kwa Mtoto na Mke wa Nuhu(a.s)
Tukirejea Qur’an (11:36-48) na (23:26 -29) tunapata maelezo juu ya mchakato wa kuangamizwa makafiri na kuokolewa waumini katika kaumu ya Nabii Nuhu(a.s). Pamoja na Nabii Nuhu(a.s) kuahidiwa kuwa watu wake wa nyumbani watakuwa miongoni mwa watakaookolewa na gharka, mtoto wake alikataa kuingia kwenye jahazi(safina) na akawa ni miongoni mwa wenye kuangamia kama tunavyo jifunza katika aya zifuatazo.
65
Na akasema(Nuhu):”Pandeni humo, kwa jina la Mwenyezi Mungu kuwe kwenda kwake na kusimamma kwake. Hakika Mola wangu ni mwingi wa kusamehe na mwingi wa kurehemu.
Ikawa hiyo (jahazi) inakwenda nao katika mawimbi kama milima.
Na Nuhu akamwita mwanawe aliyekuwa mbali amekataa kuingia
jahazini: “Ewe mwanangu! Panda pamoja nasi wala usiwe pamoja
na makafiri”. Na akasema (huyo mtoto)” “Nitaukimbilia Mlima
utakaonilinda na maji” Akasema(Nuhu): “Hakuna leo wa kulindwa
na amri ya Mwenyezi Mungu isipokuwa yule atakayemrehemu
(Mwenyezi Mungu).” Mara mawimbi yakaingia baina yao na akawa
miongoni mwa waliogharikishwa. (11:41-43)
Baada ya gharika kuisha, Nabii Nuhu(a.s) Ilibidi amuelekee Mola wake kutaka kujua ni vipi mwanawe amekuwa miongoni mwa walioangamia.
66
Na Nuhu alimuomba Mola wake (alipomuona mwanawe
anaangamia) akasema: Ewe Mola wangu! Mwanangu ni katika
watu wa nyumbani kwangu (mbona anaangamia)? Na hakika
ahadi Yako ni haki; nawe ni mwenye haki kuliko mahakimu
(wote).”Akasema (Mwenyezi Mungu): “Ewe Nuhu! Huyu si
miongoni mwa watu wako. Yeye ni (mwenye) mwenendo
usiokuwa mzuri. Basi usiniombe ambayo huyajui. Mimi nakunasihi usiwe miongoni mwa wajinga.” (Nuhu) Akasema: Ee Mola wangu! Mimi najikinga kwako nisije kukuombatena nisiyoyajua; na kama hutanisamehe na kunirehemu nitakuwa miongoni mwa watakaopata khasara.”(11:45-47)
Pia tunahamishwa juu ya kuangamia mke wa Nuhu(a.s) katika aya ifuatayo:
Mwenyezi Mungu amepiga (anapiga)mfano wa wale wabaya
waliokufuru, ni mkewe Nuhu na mkewe Luti. Walikuwa chini ya
waja wetu wema wawili hao miongoni mwa waja wetu (wema)’
lakini(wanawake hao), waliwafanyia khiana (waume zao
watukufu hao) na (waume zao hao) hawakuweza kuwasaidia
67
chochote mbele ya Mwenyezi Mungu na ikasemwa: “Uingieni Moto pamoja na hao wanaouingia.” (66:10)
Kuangamia kwa mtoto na mke wa Nuhu(a.s) pamoja na mke wa Lut(a.s) tunajifunza kuwa mtu hataokoka na ghadhabu ya Allah(s.w) kutokana a unasaba alioonao na watu wema na wala hata faidika na malipo ya amali njema walizofanya wengine. Kinyume chake hataadhibiwa mtu mwema kwa kuwa na unasaba na watu waovu maadamu anawafikishia ujumbe na wakamkanusha kama tunavyopigiwa mfano wa mke wa firaun,aliyekuwa mcha-mungu.
Na Mwenyezi Mngu amepiga, (anapiga) mfano wa wale
walioamini kweli, ni mkewe Firauni, aliposema; “Ee Mola
wangu! Nijengee nyumba Peponi karibu yako na uniokoe na
Firauni na amali zake (mbovu), na Niokoe na watu
madhalimu”(66:11)
Mafunzo Yatokanayo na Historia ya Nabii Nuhu(a.s)
(i) Tuanze kulingania kwa Tawhiid - kumjua Allah(s.w)fika na
kumuabudu ipasavyo.
(ii) Tulinganie kwa kutumia hoja na mbinu mbalimbali
kulingana na mazingira na wakati.
(iii) Tutumie hoja kuonesha udhaifu wa hoja za makafiri
dhidi ya Uislamu.
(iv) Tusimchelee yeyote au chochote katika kulingania na
kusimamisha Dini ya Allah(s.w).
68
(v) Tulinganie Uislamu kwa kutaraji malipo kutoka kwa
Allah(s.w)pekee.
(vi) Waumini hawana budi kushikamana pamoja katika
kulingania na kusimamisha Uislamu katika jamii.
(vii) Mlinganiaji awe na subira na kutowakatia tamaa wale
anaowalingania - Nabii Nuhu(a.s) alilingania miaka 950
na kupata wafuasi wachache sana bila ya kukata tamaa.
(viii) Mlinganiaji amuombe Allah(s.w) na kutegemea
msaada kutoka kwake.
(ix) Hatanusurika mtu muovu na adhabu ya Allah(s.w)
kutokana na nasaba yake na Mitume wa Allah(s.w) na watu wema.
(x) Hatima ya makafiri ni kuhiliki katika maisha ya dunia na
akhera.
“Wala wale waliokufuru wasifikiri kwamba wao wamekwi
shatangulia (mbele, Allah hawapati), la, wao hawatamshinda (Mwenyezi Mungu). (8:59).
(xi) Hatima ya waumini wanaharakati ni kuwashinda maadui
zao hapa ulimwenguni na kupata pepo huko akhera.
(xii) Kushindwa na kuhiliki kwa makafiri wenye nguvu kubwa
za kijeshi na kiuchumi na waumini wachache na dhaifu
kijeshi nakiuchumi ni alama ya kuwepo Allah(s.w)
aliyoahidi kuwatawalisha katika ardhi waumini
wanaharakati.(Qur-an 24:55).
(xiii) Siku zote wanaoongoza katika upinzani ni viongozi wa
kikafiri(matwaghuti).
69
(xiv) Hatuna mtu atakaye epukana na ghadhabu za Allah(s.w)
na kupata pepo kwa amali njema alizofanya mtu
mwingine hata akiwa na unasaba au urafiki wa karibu
kiasi gani. Mtoto na mke wa Nuhu(a.s) waliangamia
kutokana na matendo yao maovu.
(xv) Hakuna mtu atakaye adhibiwa kwa maovu ya mwingine
na huku akiwa ni muumini mtenda mema. Mkewe Firaun
ni miongoni mwa wanawake wema waliotajwa katika
Qur’an.
Mtume aliyemfuatia Nabii Idrisa(a.s)katika Mitume waliotajwa katika Qur-an ni Nabii Nuhu(a.s). Nuhu(a.s) ni miongoni mwa Mitume wa mwanzo mwanzo kabisa. Kutokana na mabaki ya kihistoria tunajifunza kuwa Nabii Nuhu na kaumu yake waliishi katika nchi ya Iraq.
Mazingira ya Jamii Aliyoikuta Nabii Nuhu (a.s)
Nabii Nuhu(a.s) aliwakuta watu wa jamii yake wakimshirikisha A l l a h ( s . w ) k w a n a m n a m b a l i m b a l i n a w a l i k u w a
wakiabudia masanamu waliyoyachonga na kuyapa majina ya Wadda ,Suwa ’a ,Yaghuutha ,Ya ’uuka na Nasraa . Kama tulivyofahamishwa katika Qur-an kuwa viongozi wa jamii ya kishirikina ambao walikuwa ndio wapinzani wakubwa wa ujumbe wa Nabii Nuhu waliwanasihi wafuasi wao:
“Msiache miungu yenu, wala msiwache Wadda wala Suwa’a wala Yaghuutha na Ya’uka na Nasraa.” (71:23).
Mtume(s.a.w) anatufahamisha katika Hadith kuwa Wadda na
wale waliotajwa pamoja naye walikuwa ni watu wacha-Mungu
katika jamii yao. Walipofariki,watu wakaanza kuyazungukia
55
makaburi yao na shetani akakichochea kizazi kilichofuata kuunda sanamu za watu hao. Kwa kufanya hivyo walidhani wangeliweza kuwaiga vitendo vyao vyema kwa kuwa na taswira za watu hao daima katika akili zao. Kizazi cha tatu kilishawishika kirahisi sana kuwa watu hao walikuwa ni miungu wanaostahiki kuabudiwa badala au pamoja na Allah(s.w). Masanamu yote yanayoabudiwa yana historia ya namna hii.
Wito wa Nabii Nuhu(a.s) kwa Watu Wake
Nabii Nuhu (a .s ) kama walivyofanya Mitume wote ,
aliwafundisha watu wake Tawhiid kuwa wamuamini Allah (s.w) kwa
kuzingatia ishara mbali mbali zilizowazunguka, na kwamba
wamuabudu yeye peke yake na wasimshirikishe na chochote.
Aliwaonya juu ya adhabu kali itakayowafika iwapo hawatakoma
kumshirikisha Allah(s.w) na miungu wengine.Juu ya wito wa
Nuhu(a.s) kwa watu wake Qur-an inatufahamisha:
“Tulimpeleka Nuhu kwa watu wake, naye akasema: “Enyi watu wangu! Muabuduni Mwenyezi Mungu. Nyinyi hamna Mungu ila yeye. Hakika mimi ninakukhofieni adhabu ya siku (hiyo) iliyo kuu.” (7:59).
Mbinu za Da’wah Alizotumia Nuhu(a.s)
Katika kufikisha ujumbe huu kwa watu wake Nuhu(a.s), alijitahidi kutumia mbinu mbali mbali ili wapate kumuelewa vizuri na kufuata ipasavyo ujumbe aliowaletea. Miongoni mwa mbinu alizozitumia ni hizi zifuatazo:
Kwanza alitoa hoja kwa watu wake za kuonesha haja na umuhimu wa kumuamini Allah(s.w) na kumuabudu ipasavyo. Aliwatanabahisha:
56
Mumekuwaje hamuweki hishima ya Mwenyezi Mungu. Na hali yeye amekuumbeni namna baada ya namna? Je hamuoni jinsi Mwenyezi Mungu alivyoziumba mbingu saba tabakatabaka(moja juu ya moja). Na Akakaufanya mwezi ndani yake uwe nuru na Akalifanya jua kuwa taa? Na Mwenyezi Mungu amekuotesheni katika ardhi, mimea. Kisha atakurudisheni humo na atakutoeni tena.Na Mwenyezi Mungu amekufanyieni ardhi kuwa busati (kitu kizuri mlichotandikiwa). Ili mtembee humo katika njia zilizo pana. (71:13-20)
Pili aliwabashiria malipo au jaza watakayopata endapo watamwamini na kumtii Allah(s.w) ipasavyo. Kama tunavyojifunza katika aya zifuatazo:
Akasema (Nuhu) Enyi watu wangu! Kwa hakika mimi ni mwonyaji niliyedhahiri kwenu. Ya kuwa mwabuduni Allah na mcheni na mnitii.(71:2-3)
Atakusameheni madhambi yenu na atakuakhirisheni (bila ya balaa) mpaka muda uliowekwa... ..(71:4)
57
Atakuleteeni mawingu yanyeshayo mvua nyingi. Na atakupeni mali na
watoto, na atakupeni mabustani na atakufanyieni mito.” (71:11-12)
Tatu aliwakhofisha watu wake na adhabu ya Allah(s.w) ya hapa duniani na huko akhera, endapo watakataa kumuamini Allah (s.w) na kumuabudu ipasavyo:
Na sisi tulimpeleka (tulimtuma) Nuhu kwa watu wake,
(akawaambia): “Mimi kwenu ni Muonyaji anayebainisha (kila
kitu). Ya kwamba msimuabudu yoyote isipokuwa Mwenyezi
Mungu tu; hakika mimi ninakukhofieni adhabu ya siku (kubwa hiyo) inayoumiza.” (11:25-26)
“Hakika sisi tulimtuma Nuhu kwa watu wake, ya kwamba
waonye watu wako kabla ya kuwajia adhabu iumizayo.” (71:1)
Nne aliwalingania usiku na mchana:
“Akasema (Nuhu): Ee Mola wangu: Kwa hakika nimewalingalia watu wangu usiku na mchana, lakini wito wangu haukuwazidishia ila kukimbia” (71:5-6)
58
Tano, aliwalingania kwa njia ya muhadhara kwa sauti:
Tena niliwaita kwa jahari. (71:8)
Sita, aliwalingania kwa siri kwa kumuendea mmoja mmoja:
“Kisha nikawatangazia kwa kelele, tena nikasema nao kwa siri’. (71:9)
Saba,aliwaweka watu wake wazi kuwa hakuwa anawalingania kwenye Dini ya Allah(s.w) kwa kutaraji malipo yoyote kutoka kwao bali alifanya hivyo kwa manufaa yao wenyewe.
“Na sikutakini juu yake ujira, ujira wangu hauko ila kwa Mola wa walimwengu wote.” (26:109)
Nane,alisubiri na kudumu kuwalingania kwa mbinu
zilizoainishwa kwa muda wa miaka elfu kasoro hamsini (950).
“Na bila shaka tulimtuma Nuhu kwa watu wake na akakaa nao
miyaka elfu kasoro hamsini, (wasikubali kumfuata), basi tufani
liliwafika, (wakaghariki), na hali walikuwa madhalimu (29:14)
Waliomuamini Nabii Nuhu(a.s)
Waliomuamini Nuhu(a.s) walikuwa watu wachache tena wale waliokuwa wanyonge na dhaifu katika jamii. Uchache na udhaifu wa waumini ilitumiwa na makafiri wa wakati wake kama hoja ya kumkataa Nuhu kuwa si Mtume wa Allah(sw).
59
“Wakasema: Je, tukuamini wewe hali ya kuwa wanyonge ndio wanaokufuata? (26:111)
Uchache wa waumini waliokuwa pamoja na Nabii Nuhu(a.s) unadhihiri vizuri pale walipo weza kuenea kwenye safina ndogo iliyosheheni mizigo yao na jozi za wanyama mbali mbali kama tunavyojifunza katika aya ifuatayo:
“Hata ilipokuja amri yetu na ardhi ikaanza kufoka maji tulimwambia (Nuhu) Pakia humo (jahazini) jozi moja katika kila (nyama, jike na dume) na wapakie watu wako wa nyumbani kwako isipokuwa wale ambao imewapitia hukumu (ya Mwenyezi Mungu). Na (wachukue wote) walioamini.” Na hawakuamini pamoja naye ila wachache tu.” (11:40)
Wapinzani wa Ujumbe wa Nabii Nuhu(a.s) na Vitimbi Vyao
Waliokuwa mstari wa mbele katika kupinga ujumbe wa Nabii Nuhu(a.s), ni viongozi wakuu wa jamii yake.
Wakuu wa watu wake wakasema: Sisi tunakuona umo katika
upotofu (upotevu) ulio dhahiri (kwa kutukataza haya
tuliyowakuta nayo wazee wetu)” (7:60)
Katika kukataa ujumbe wa Nabii Nuhu(a.s), viongozi wa makafiri walitoa hoja dhaifu zifuatazo:
60
“Na hapa wakasema wakubwa wa wale waliokufuru katika kaumu yake. Hatukuoni ila ni mtu tu sawa nasi; wala hatukuoni ila wamekufuata wale wanaoonekana dhahiri kuwa ni dhaifu (wanyonge) watu, (wamekufuata) kwa fikira ya mawazo tu (bila kupeleleza vizuri) wala hatukuoneni kuwa mnayo ziada juu yetu; bali tunakuoneni kuwa ni waongo. (11:27)
Wakasema wale wakuu waliokufuru katika watu wake:
“Hakuwa huyu (Nuhu) ila ni mtu kama nyinyi. Anataka kujipatia
ubora juu yenu. Na kama Mwenyezi Mungu angependa
(kukufundisheni), kwa yakini angateremsha Malaika.
Hatukusikia haya kwa wazee wetu wa mwanzo.” (23:24)
Hakuwa huyu ila ni mtu mwenye wazimu. Basi mngojeeni hata muda (wake atakufa).” (23:25)
Kwa mujibu wa aya hizi makafiri walikataa Utume wa Nabii Nuhu(a.s) kwa Sababu:
Alikuwa mtu kama wao. Walitarajia kutumiwa Malaika.
Waliomuamini walikuwa watu dhaifu kiuchumi na hadhi.
Kwa upande mmoja, hawakuona faida yoyote iliyopatikana
61
kwa waumini kutokana na kuamini kwao na kwa upande mwingine, hawakuona hasara yoyote waliyoipata kutokana na huko kukufuru kwao.
Walimuita Nabii Nuhu mwenda wazimu:
Kabla yao watu wa Nuhu walikadhibisha nao. Walimkadhibisha mja wetu na wakasema ni mwendawazimu, na akawa anatolewa maneno makali”. (54:9)
Na walimtishia kumuua:
“Wakasema: Kama hutaacha, Ewe Nuhu (nasaha zako hizi), bila shaka utakuwa miongoni mwa wanaorujumiwa (wanaopigwa kwa mawe mpaka wafe)”. (26:116)
Msimamo wa Nabii Nuhu(a.s) Dhidi ya Makafiri
Pamoja na upinzani mkali alioupata kutoka kwa viongozi wa
makafiri, Nabii Nuhu(a.s) aliendelea kwa hima kulingania Dini ya
Allah(s.w) na kuuweka wazi msimamo wake kama ifuatavyo:
“Wasomee habari za Nuhu alipowaambia watu wake: Enyi watu
wangu! Ikiwa kukaa kwangu na nyinyi na kukumbusha kwangu
Aya za Mwenyezi Mungu kunakuchukizeni, basi mimi nategemea
kwa Mwenyezi Mungu. Nanyi kusanyeni mambo yenu na hao
washirika wenu. (Kusanyikeni mje kunidhuru, mimi sijali). Tena
62
shauri lenu hilo lisifichikane kwenu (fanyeniu kwa dhahiri; mimi sijali tu). Kisha mpitishe kwangu (hilo mnalotaka kupitisha). Wala msinipe nafasi (hata kidogo. Mimi sijali, namtegemea Mwenyezi Mungu tu).” (10:71)
Nabii Nuhu(a.s) aliendelea kuwausia watu wake na kudhihirisha msimamo wake.
“Na enyi watu wangu! Mimi sikuombeni mali juu ya (jambo)
hili; sina ujira wangu ila kwa Mwenyezi Mungu; na mimi
sitawafukuza walioamini (kama mnavyotaka kwangu niwafukuze
hao madhaifu ndipo msilimu nyinyi watukufu. Sitafanya hivyo);
maana wao watakutana na Mola wao (awalipe kwa mema yao na
mabaya yao). Lakini mimi nakuoneni nyinyi ni watu mnaofanya
ujinga. (Mnakataa kuifuata haki kwa kuwa imefuatwa na
madhaifu)! (11:29).
Kwa ufupi tunajifunza kuwa:
• Nabii Nuhu(a.s) hakumchelea yeyote au chochote katika
kulingania Dini ya Allah(s.w), bali alimtegemea Allah(s.w).
• Alilingania Dini ya Allah kwa kutarajia malipo kutoka kwake tu.
• Aliwapokea na kuwakumbatia wote waliomuamini bila ya ubaguzi wa aina yoyote.
Ushindi wa Nabii Nuhu(a.s) na Wale Walioamini Pamoja Naye.
Nabii Nuhu(a.s)alilingania Uislamu katika mazingira magumu ya
upinzani mkubwa bila ya kukata tamaa kwa muda wa miaka 950.
Alipoona kuwa viongozi wa makafiri wanazidi kuweka mikakati ya
63
kuzuia watu kusilimu kila uchao na kuwashinikiza kurudi kwenye ukafiri hata wale walioamini kwa kuwafanyia vitimbi mbalimbali, Nabii Nuhu(a.s) alilazimika kuomba msaada wa Allah(s.w) dhidi ya makafiri kama tunavyojifunza katika aya zifuatazo:
“Na (wakumbushe) Nuhu alipotulingania zamani (kutuomba) nasi tukamuitikia, na tukamuokoa yeye na watu wake katika shida (msiba) kubwa hiyo.(21:76)
Na tukamnusuru juu ya watu waliozikadhibisha aya zetu. Hakika wao walikuwa watu wabaya. Basi tukawatotesha (gharikisha) wote.” (21:77)
Kabla yao kama tulivyoona watu wa Nuhu walikadhibisha nao.
Walimkadhibisha mja Wetu na wakasema ni mwendawazimu; na
akawa anatolewa maneno makali. Ndipo akamuomba Mola
wake (akasema): “Kwa hakika mimi nimeshindwa, basi
ninusuru.(54:9-10)
Mara tukaifungua milango ya mbingu kwa maji yanayomiminika (kwa nguvu kabisa). Na tukazibubujisha maji chemchem zilizo katika ardhi; na maji (ya juu na chini) yakakutana kwa jambo lililokadiriwa (na Mungu).(54:11-12)
64
Na Tukamchukua (Nabii Nuhu) katika ile(jahazi) iliyotenge
nezwa kwa mbao na misumari. Ikawa inakwenda mbele ya macho, (hifadhi) Yetu. Hii ni tunzo (tuzo) kwa yule aliyekuwa amekataliwa (amekanushwa). (54:13-14)
Kutokana na aya hizi tunajifunza kuwa Nabii Nuhu(a.s) pamoja
na waumini wachache aliokuwa nao walipata ushindi mkubwa juu
ya makafiri waliokuwa wengi na uwezo mkubwa kwa msaada wa
Allah(s.w). Allah(s.w) alitumia jeshi la “maji” kuwaangamiza
makafiri na akawanusuru waumini kwa jahazi. Hii inatukumbusha kuwa:
“Na majeshi ya mbingu na ardhi ni ya Mwenyezi Mungu; na
Mwenyezi Mungu ni mwenye nguvu, mwenye hikima.” (48:7)
Kuangamia kwa Mtoto na Mke wa Nuhu(a.s)
Tukirejea Qur’an (11:36-48) na (23:26 -29) tunapata maelezo juu ya mchakato wa kuangamizwa makafiri na kuokolewa waumini katika kaumu ya Nabii Nuhu(a.s). Pamoja na Nabii Nuhu(a.s) kuahidiwa kuwa watu wake wa nyumbani watakuwa miongoni mwa watakaookolewa na gharka, mtoto wake alikataa kuingia kwenye jahazi(safina) na akawa ni miongoni mwa wenye kuangamia kama tunavyo jifunza katika aya zifuatazo.
65
Na akasema(Nuhu):”Pandeni humo, kwa jina la Mwenyezi Mungu kuwe kwenda kwake na kusimamma kwake. Hakika Mola wangu ni mwingi wa kusamehe na mwingi wa kurehemu.
Ikawa hiyo (jahazi) inakwenda nao katika mawimbi kama milima.
Na Nuhu akamwita mwanawe aliyekuwa mbali amekataa kuingia
jahazini: “Ewe mwanangu! Panda pamoja nasi wala usiwe pamoja
na makafiri”. Na akasema (huyo mtoto)” “Nitaukimbilia Mlima
utakaonilinda na maji” Akasema(Nuhu): “Hakuna leo wa kulindwa
na amri ya Mwenyezi Mungu isipokuwa yule atakayemrehemu
(Mwenyezi Mungu).” Mara mawimbi yakaingia baina yao na akawa
miongoni mwa waliogharikishwa. (11:41-43)
Baada ya gharika kuisha, Nabii Nuhu(a.s) Ilibidi amuelekee Mola wake kutaka kujua ni vipi mwanawe amekuwa miongoni mwa walioangamia.
66
Na Nuhu alimuomba Mola wake (alipomuona mwanawe
anaangamia) akasema: Ewe Mola wangu! Mwanangu ni katika
watu wa nyumbani kwangu (mbona anaangamia)? Na hakika
ahadi Yako ni haki; nawe ni mwenye haki kuliko mahakimu
(wote).”Akasema (Mwenyezi Mungu): “Ewe Nuhu! Huyu si
miongoni mwa watu wako. Yeye ni (mwenye) mwenendo
usiokuwa mzuri. Basi usiniombe ambayo huyajui. Mimi nakunasihi usiwe miongoni mwa wajinga.” (Nuhu) Akasema: Ee Mola wangu! Mimi najikinga kwako nisije kukuombatena nisiyoyajua; na kama hutanisamehe na kunirehemu nitakuwa miongoni mwa watakaopata khasara.”(11:45-47)
Pia tunahamishwa juu ya kuangamia mke wa Nuhu(a.s) katika aya ifuatayo:
Mwenyezi Mungu amepiga (anapiga)mfano wa wale wabaya
waliokufuru, ni mkewe Nuhu na mkewe Luti. Walikuwa chini ya
waja wetu wema wawili hao miongoni mwa waja wetu (wema)’
lakini(wanawake hao), waliwafanyia khiana (waume zao
watukufu hao) na (waume zao hao) hawakuweza kuwasaidia
67
chochote mbele ya Mwenyezi Mungu na ikasemwa: “Uingieni Moto pamoja na hao wanaouingia.” (66:10)
Kuangamia kwa mtoto na mke wa Nuhu(a.s) pamoja na mke wa Lut(a.s) tunajifunza kuwa mtu hataokoka na ghadhabu ya Allah(s.w) kutokana a unasaba alioonao na watu wema na wala hata faidika na malipo ya amali njema walizofanya wengine. Kinyume chake hataadhibiwa mtu mwema kwa kuwa na unasaba na watu waovu maadamu anawafikishia ujumbe na wakamkanusha kama tunavyopigiwa mfano wa mke wa firaun,aliyekuwa mcha-mungu.
Na Mwenyezi Mngu amepiga, (anapiga) mfano wa wale
walioamini kweli, ni mkewe Firauni, aliposema; “Ee Mola
wangu! Nijengee nyumba Peponi karibu yako na uniokoe na
Firauni na amali zake (mbovu), na Niokoe na watu
madhalimu”(66:11)
Mafunzo Yatokanayo na Historia ya Nabii Nuhu(a.s)
(i) Tuanze kulingania kwa Tawhiid - kumjua Allah(s.w)fika na
kumuabudu ipasavyo.
(ii) Tulinganie kwa kutumia hoja na mbinu mbalimbali
kulingana na mazingira na wakati.
(iii) Tutumie hoja kuonesha udhaifu wa hoja za makafiri
dhidi ya Uislamu.
(iv) Tusimchelee yeyote au chochote katika kulingania na
kusimamisha Dini ya Allah(s.w).
68
(v) Tulinganie Uislamu kwa kutaraji malipo kutoka kwa
Allah(s.w)pekee.
(vi) Waumini hawana budi kushikamana pamoja katika
kulingania na kusimamisha Uislamu katika jamii.
(vii) Mlinganiaji awe na subira na kutowakatia tamaa wale
anaowalingania - Nabii Nuhu(a.s) alilingania miaka 950
na kupata wafuasi wachache sana bila ya kukata tamaa.
(viii) Mlinganiaji amuombe Allah(s.w) na kutegemea
msaada kutoka kwake.
(ix) Hatanusurika mtu muovu na adhabu ya Allah(s.w)
kutokana na nasaba yake na Mitume wa Allah(s.w) na watu wema.
(x) Hatima ya makafiri ni kuhiliki katika maisha ya dunia na
akhera.
“Wala wale waliokufuru wasifikiri kwamba wao wamekwi
shatangulia (mbele, Allah hawapati), la, wao hawatamshinda (Mwenyezi Mungu). (8:59).
(xi) Hatima ya waumini wanaharakati ni kuwashinda maadui
zao hapa ulimwenguni na kupata pepo huko akhera.
(xii) Kushindwa na kuhiliki kwa makafiri wenye nguvu kubwa
za kijeshi na kiuchumi na waumini wachache na dhaifu
kijeshi nakiuchumi ni alama ya kuwepo Allah(s.w)
aliyoahidi kuwatawalisha katika ardhi waumini
wanaharakati.(Qur-an 24:55).
(xiii) Siku zote wanaoongoza katika upinzani ni viongozi wa
kikafiri(matwaghuti).
69
(xiv) Hatuna mtu atakaye epukana na ghadhabu za Allah(s.w)
na kupata pepo kwa amali njema alizofanya mtu
mwingine hata akiwa na unasaba au urafiki wa karibu
kiasi gani. Mtoto na mke wa Nuhu(a.s) waliangamia
kutokana na matendo yao maovu.
(xv) Hakuna mtu atakaye adhibiwa kwa maovu ya mwingine
na huku akiwa ni muumini mtenda mema. Mkewe Firaun
ni miongoni mwa wanawake wema waliotajwa katika
Qur’an.
