Vyakula vyote visivyo haramishwa katika Qur-an na
Vyakula vilivyoharamishwa katika Qur-an:
Mnaharamishiwa nyamafu na damu na nyama ya
nguruwe na mnyama aliyechinjwa si kwa ajili ya Allah,
na kilichokufa kwa kusongeka koo, na kilichokufa kwa
kupigwa, na kilichokufa kwa kuanguka, na kilichokufa
kwa kupigwa pembe (na wanyama wengine), na
alichokila mnyama ila mkiwahi kukichinja. Na (pia
mmeharamishiwa) kilichochinjwa panapo fanyiwa Ibada
isiyokuwa ya Mwenyezi Mungu (kama mizimu)… (5:3).
Aya hizi za Qur-an pamoja na (6:145) zinatupatia
mafunzo yafuatayo juu ya vyakula vilivyoharamishwa:
1. Mnyama aliye kufa bila ya kuchinjwa kwa sababu
yoyote iwayo (mzoga).
2. Mnyama asiyechinjwa kwa jina la Allah –
Tumeamrishwa katika Qur-an:
Basi swali kwa ajili ya Mola wako na uchinje (kwa ajili
ya Mola wako). (108:2).
Kutokana na amri hii si halali kula nyama ya mnyama
aliyechinjwa na Kafiri, Mshirikina au yeyote asiye Muamini
Allah (s.w) na Upweke wake. Nyama itakuwa halali iwapo
mchinjaji ni Muislamu atakaye chinja kwa jina la Allah –
Bismillah Allahu Akbar na atakayezingatia masharti ya
kuchinja ya kumkata mnyama koo (shingo) kwa kisu kikali
au kitu chochote cha kukatia kilicho kikali.
Muislamu yeyote awe mtoto, mwanamume au
mwanamke katika hali yoyote anaruhusiwa kuchinja. Wala
hapana suala la kupewa kisu na Sheikh.
3. Mnyama aliyechinjwa kwa ajili ya matambiko,
mashindano, n.k. mnyama huyo maadam kusudio
la kuchinjwa kwake ni kumshirikisha Allah (s.w)
nyama yake ni haramu kuila hata kama mwenye
kuchinja anajiita Muislamu na ametaja jina la Al-lah wakati wa kuchinja.
4. Nyama ya nguruwe.
5. Damu inayomwagika – damu inayobakia kwenye
nyama si haramu.
Vyakula vilivyoharamishwa katika Hadith
6. Wanyama na ndege wote wanaowinda wengine kwa
makucha na meno au midomo yao ni haramu kula
nyama yao kwa mnasaba wa Hadith zifuatazo:
Abu Hurairah amesimulia kuwa Mtume wa Allah
amesema:“Kila mnyama awindae kwa meno ni haramu
kuliwa” (Muslim)
Ibn Abbas ameeleza kuwa Mtume wa Allah aliharamisha
kila mnyama awindaye kwa meno na kila ndege
anayewinda wengine kwa kucha. (Muslim)
Wanyama wanaowinda kwa meno na kucha ni kama
simba, chui, paka, fisi, vicheche, mbwa mwitu, n.k.
Ndege wanao winda kwa makucha ni kama tai,
mwewe, kipanga, n.k.
7. Nyama ya punda wa nyumbani, farasi na nyumbu
ni haramu kwa mnasaba wa Hadith ifuatayo
Khalid bin Walid ameeleza kuwa Mtume wa Allah
ameharamisha nyama ya farasi, nyumbu na punda wa
nyumbani. (Abu Daud, Nisai).
Bali nyama ya punda milia ni halali kama
tunavyofunzwa katika Hadithi ifuatayo:
Abu Watadah ameeleza kuwa alimchinja pundamilia
(punda wa porini). Mtume (s.a.w) akamuuliza:
Unachochote katika nyama yake?” Alijibu: Tuna miguu
miwili ya nyuma. Kisha alichukua na kula. (Bukhari na
Muslim).
8. Nyama ya wanyama wachafu wenye kuathiri mwili
na utu kama nguruwe, mbwa, paka, n.k.
Ibn Umar amesimulia kuwa Mtume wa Allah
ameharamisha nyama na maziwa ya wanyama wachafu.
(Tirmidh).
9. Ni haramu kula nyama ya mjusi na jamii yote ya
mijusi:
Abdul-Rahman bin Shibl amesimulia kuwa Mtume (s.a.w)
ameharamisha nyama ya mijusi. (Abu Daud).
10.Nyama ya paka ni haramu:
Jabir amesimulia kuwa Mtume (s.a.w) ameharamisha
nyama ya paka na kumpiga bei.
11.Nyama ya kiungo cha mnyama kilichokatwa
mwenyewe akiwa yungali hai kama vile mkia wa
kondoo, mguu wa mnyama uliokatika kwa ajali, n.k.
ni haramu kwa mnasaba wa Hadith ifuatayo:
Abu Waqidil Laysi ameeleza kuwa Mtume (s.a.w) alikuja
Madina akawakuta wanapenda nundu za ngamia na
kukata mikia ya kondoo. Mtume (s.a.w) akasema: “Kile
kilichokatwa kwa wanyama wakingali hai ni mzoga. Ni
haramu kuliwa”. (Tirmidh, Abu Daud).
12. Ni haramu kula wadudu isipokuwa nzige kwa
mujibu wa Hadith ifuatayo:
Ibn Umar ameeleza kuwa Mtume wa Allah amesema:
Mizoga ya aina mbili na damu za aina mbili, vimefanywa
halali kwetu: Mizoga ya samaki na nzige na damu ya
maini na wengu. (Ahmad, Ibn Majah, Darqutni).
Hivi ndivyo vyakula vilivyo haramishwa katika Qur-an
na Hadith lakini Muislamu atakaposongwa na njaa ya kufa
na kupona na pakawa hapana njia yoyote ya kupata
chakula, ameruhusiwa kula haramu kiasi kidogo cha
kumuwezesha kuishi na wala asile kwa kufurahia kama
tunavyojifunza katika Qur-an:
“… Lakini aliyelazimika (kula kwa ajili ya njaa, n.k.)
pasipokupenda wala kwa kuvuka mipaka, basi,
Mwenyezi Mungu ni mwingi wa kusamehe na mwingi
wa kurehemu. (6:145)
Vinywaji vilivyoharamishwa
Vinywaji vyote vinavyolevya (intoxicants)
vimeharamishwa hata kuonja.
Enyi mlioamini! Bila shaka ulevi na kamari na kuabudiwa
(na kuombwa) asiyekuwa Mwenyezi Mungu, na
kutazamia kwa mishale ya kupigia ramli (na kwa
vinginevyo); (yote haya) ni uchafu (ni) katika kazi ya
shetani. Basi jiepusheni navyo, ili mpate kufaulu
(kutengenekewa). (5:90)
Ulevi, kamari, kumshirikisha Allah na kutazamia ni
matendo yanayoivuruga jamii na kuifarikisha:
Hakika shetani anataka kukutieni uadui na bughudha
baina yenu kwa ajili ya ulevi na kamari na anataka
kukuzuilieni kumkumbuka Mwenyezi Mungu na
(kukuzuilieni) kuswali. Basi je, hamtaacha haya)? (5:91).
Vinywaji vyote vinavyolevya na vilivyo najsi kama vile
damu, mkojo, n.k. vimeharamishwa kunywewa hata kwa
dawa kama tunavyojifunza katika Hadith ifuatayo:
Waili al-Hadhrami ameeleza: Tariqa bin Suwaid
alimuuliza Mtume (s.a.w) juu ya ulevi. Mtume (s.a.w)
aliuharamisha. (Tariqa) akasema hakika natengeneza
ulevi kwa ajili ya dawa. Mtume (s.a.w) alijibu: Huo si
dawa bali ni ugonjwa. (Muslim).
Ulevi ni haramu ukinywewa kwa wingi au kwa uchache
kama tunavyojifunza katika Hadith ifuatayo:
Jabir ameeleza kuwa Mtume wa Allah amesema:
“Kinacholevya ni haramu kikiwa kingi au kidogo.
(Tirmidh, Abu Daud, Ibn Majah).
